İşletmeler için ürettikleri malların kaliteli olması çok önemli olmakla birlikte kaliteli ürünün ticari hayatta pazarlanması malın kaliteli olması kadar önem arz etmektedir. Bundan dolayı, İşletmeler ürettikleri mal ve hizmet satışlarını artırmak işletmesinin marka değeri ve tanınırlığını artırmak ve Rekabet üstünlüğü elde etmek amacıyla zaman zaman pazarlama ve tanıtım faaliyetleri gerçekleştirilebilmektedirler. İşletmelerin ürettikleri ürünlerini tanıtma konusunda reklam ve sponsorluk faaliyetleri oldukça etkili bir pazarlama yöntemidir.
Ticari hayatta reklam ve sponsorluk harcamaları aynı kavramlar gibi görünse de vergi mevzuatımıza göre birbirinden farklı iki kavramdır. Reklam harcamaları GVK 40/1 kapsamında genel gider olarak dikkate alınabilmektedir. Sponsorluk harcamaları ise gider olarak dikkate alınamayıp GVK 89/7, 8 kapsamında şartların oluşması halinde beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilmektedir.
Sponsorluk harcamaları ve Vergi kanunları kapsamında Değerlendirilmesi
Sponsorluk, bir kuruluşun belirlemiş olduğu hedeflere ulaşmak amacıyla spor, kültür sanat ve sosyal alanlarda çeşitli kişi, kuruluş ve organizasyonlara aynî, nakdî veya başka türlü desteklerle yapılan tüm faaliyetlerin planlanması, uygulanması ve kontrol edilmesi süreçlerini kapsayan, taraflar arasında karşılıklı birbirine fayda sağlamaya yönelik yapılan bir iş anlaşmasıdır
Sponsorluğun amaçlarını üç grupta toparlayabiliriz. Halkla ilişkiler amacı, reklam amacı ve pazarlama amacıdır. Sponsorluğun çeşitleri ise Spor sponsorluğu, Kültür ve Sanat sponsorluğu ve sosyal sponsorluktur.
Vergi kanunlarımıza baktığımız zaman sponsorluk harcamalarına ilişkin açık maddeler bulunmaktadır. Sponsorluk harcamalarının beyannamede indirim konusu yapılabilmesi için işletmenin kar etmesi zorunludur. Zarar eden işletmenin sponsorluk harcamasını beyannamede indirim konusu yapabilmesi söz konusu değildir. Kanun Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamında yapılan sponsorluk harcamalarının; amatör spor dalları için tamamı, profesyonel spor dalları için %50’sinin indirim konusu yapılabileceğini belirtmektedir. Ayrıca kanun Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler, kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve bilimsel araştırma faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan ya da Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen veya desteklenmesi uygun görülen kurumlara yapılacak sponsorluk kapsamında bağış ödemelerinin tamamının indirim konusu yapılabileceğini belirtmektedir. Aynı konuya KDV kanunu açısından bakmak gerekirse sponsorlukta KDV hesaplaması söz konusu olmadığı için KDV’nin indirim konusu yapılması söz konusu değildir.
Reklam harcamaları ve Vergi kanunları kapsamında Değerlendirilmesi
Reklâm; işletmeler, kar amacı gütmeyen kuruluşlar, kamu kurumları ile bireylerin kendilerini, kendi ürün ve hizmetlerini tanıtmak, organizasyonları, fikirleri hakkında belirli bir hedef kitleyi ya da pazarı bilgilendirmek ya da ikna etmek amacıyla kimliği belirli sorumlusu (kişi ya da reklâm şirketi) tarafından tarifesi önceden belirlenmiş bir bedel ödenerek (maliyet) kitle iletişim araçlarında satın alınan özel zamanlarda ya da yerlere ilan ve ikna edici mesajların yerleştirilmesi suretiyle kamuya olumlu biçimde tanıtılıp, benimsetilmesi olarak tanımlanmaktadır.
Reklâmlar, bilgi verme, ikna etme, hatırlatma ve değer katma gibi iletişim işlevlerine de sahiptir. Reklâmlar amaçlarına göre sınıflandırıldığında bilgi verici, ikna edici, hatırlatıcı ve destekleyici reklâmlar olarak çeşitli türlere ayrılır.
Vergisel açıdan reklam harcamaları ticari kazancın elde edilmesi ile doğrudan ilgili olması gerekmektedir. Vergi kanunlarımıza baktığımız zaman reklam giderlerine ilişkin açık bir madde bulunmamaktadır fakat aynı kanunda genel giderlerden bahsetmektedir. Reklam giderleri genel giderler kapsamına girmektedir. İşletmenin dönem karı oluşmasa bile yani işletme zarar dahi etse yaptıkları reklam harcamalarının tamamı gider olarak yazılabilmektedir. Yurt içinde yapılan reklam ve pazarlama harcamalarında olduğu gibi yurt dışında yapılan bu nitelikteki harcamaklar da hizmetin alındığı ülkede mali geçerliliği olan belge ile tevsik edilmesi kaydıyla mali karın tespitinde indirim konusu yapılabilir. Yalnız toplum sağlığına olan zararı bilinen alkol ve tütün mamulleri reklamı özel kanunlarla sınırlandırılmış alkol ve tütün mamullerinin reklamları gider olarak kabul edilmemektedir. Aynı konuya KDV kanunu açısından bakmak gerekirse reklam harcamaları KDV’ye tabi olduğu için KDV beyannamesinde indirim konusu yapılabilmektedir.
SONUÇ
İşletmeler tarafından yapılan reklam harcamaları genelde firmanın kazancı ile doğrudan ilgili olmakta; sponsorluk harcamalarının ise kazanç ile doğrudan ya da dolaylı bir ilgisi bulunmaktadır. Dönem içinde yapılan reklam harcamaları yapıldıkları tarih itibari ile gider yazılarak indirim konusu yapılmakta ve dönem sonunda zarar dahi olsa gider bir sonraki yılda kullanılabilmektedir. Sponsorluk harcamaları ise; dönemi içinde gider yazılmakta, işletmenin dönem sonunda karının olması durumunda beyannamede indirim konusu yapılması gerekmektedir. işletmenin zararı söz konusu ise bir sonraki yılda gider olarak kullanılması söz konusu değildir.
Her iki harcamanın da pazarlama faaliyeti kapsamında kitlelere ulaşma da iletişim aracı olması üretici firmayı ya da satıcı firmayı tanıtma gibi benzer özelliklere sahip olmaları nedeni ile bu ayrımın iyi yapılması gerekmektedir bu ayrım yapılmadığı takdirde firmalar vergi avantajından yararlanmak isterken vergisel ceza ile karşı karşıya kalabilirler
Mahiyet itibariyle reklam tanıtım harcaması niteliğindeki sözleşmelerde sadece reklam tanıtım sözleşmesi ibaresine yer verilmesi sponsorluk tabirinin kullanımından kaçınılması olası riskleri bertaraf etmek için etkili olacaktır
Yorum yaz
